Սպերմագրամա. urolog.am

Նախապատրաստում

Սերմնահեղուկի հետազոտման համար անհրաժեշտ է սեռական հարաբերություններից ձեռնպահ մնալ 2-7  օր։ Հետազոտությունից առաջ` մեկ շաբաթվա ընթացքում, չի կարելի ալկոհոլ ընդունել։ Քննության համար սերմնահեղուկ չի վերցրվում մրսածության կամ այլ սուր բորբոքային հիվանդությունների ժամանակ, ինչպես նաև` շագանակագեղձի մերսումից անմիջապես հետո։  Հետազոտության նյութը վերցնում են ձեռնաշարժության միջոցով։ Պահպանակի կիրառումն անթույլատրելի է  (քսանյութում առկա են  սպերմիցիդ նյութեր)։ Անհրաժեշտ է ներկայացնել հավաքված էյակուլատը հերմետիկորեն փակ տարայի մեջ՝ ստանալուց հետո մեկ ժամվա ընթացքում, բացառելով վերջինիս գերսառեցումը  20°С-ից ցածր ջերմաստիճանում։ Տարայի վրա հարկ է նշել հիվանդի Ա.Ա.Հ., սերմնահեղուկը վերցնելու ամսաթիվը և ժամանակը, սեռական հարաբերության բացակայության ժամկետը (օրերով)։

• Անվանումը՝ սերմնահեղուկի հետազոտում անալիզատորով
• Հետազոտության նյութը՝ սերմնահեղուկ
• Հետազոտության եղանակը՝ մակրոսկոպիկ, մանրադիտակային և հետազոտում ավտոմատ անալիզատորով

Նկարագրություն

Սերմնահեղուկի քանակական, որակական և ձևաբանական ցուցանիշների որոշում՝ սերմնաբջիջների կոնցենտրացիայի, ձևի և շարժունակության գնահատմամբ։

Սերմնահեղուկի քննությունը (սպերմոգրամման) էյակուլատի հետազոտման լաբորատոր եղանակ է` տղամարդու սերմնահեղուկի պտղաբերության հնարավորությունները գնահատելու և սեռական համակարգի հնարավոր հիվանդությունները հայտնաբերելու համար։ Սպերմագրամա նշանակում են անպտղության կասկածի դեպքում, սերմնահեղուկի դոնորներին և նրանց, ովքեր պլանավորում են սերմնահեղուկի կրիոկոնսերվացիա։ Հետազոտվում են էյակուլատի մակրոսկոպիկ ցուցանիշները (ծավալը, գույնը, էյակուլատի մածուցիկությունը և հեղուկացման ժամանակը, ph),  հաջորդում է մանրադիտակային քննությունը, որի ժամանակ որոշում են սերմնահեղուկի բջջային տարրերի բնութագրերը, հատկապես սերմնաբջիջների քանակը, շարժունակությունը, ձևաբանական բնութագրերը, լեյկոցիտների քանակը և տեսակները, սպերմատոգենեզի ոչ հասուն բջիջների քանակը, ինչպես նաև տեսակները և այլն։ 

Սպերմատոզոիդների քանակը և որակը գնահատում են սերմնահեղուկի համակարգված և ավտոմատացված անալիզատորով՝ ներկառուցված տեսախցիկով և պատկերի վիզուալիզացիայի համակարգով։

Հետազոտության իրականացման ցուցումները.

• տղամարդկանց անպտղության ախտորոշում,
• արտամարմնային բեղմնավորման և սերմնահեղուկի ինտրացիտոպլազմիկ ներարկման նախապատրաստում։

Նորմայի մակրոսկոպիկ ցուցանիշները

Սպերմaգրամայի նորմայի ցուցանիշները որոշված են Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից (ԱՀԿ)։ Դրանք ներառել են հետևյալ կետերը.

• ստացված սերմնահեղուկի ծավալը պետք է լինի 2 մլ-ից ավելի,
• ստացումից անմիջապես հետո սերմնահեղուկը մածուցիկ է,
• ջրիկացումը տեղի է ունենում առավելագույնը 30 րոպե անց,
• մածուցիկությունը 2 սմ-ից ավելի չէ, այսինքն, սերմնահեղուկը ապակե փայտիկի օգնությամբ կարելի է այդ հեռավորության վրա ձգել դեպի վեր,
• սպիտակամոխրագույն,
• ինքնատիպ հոտ,
• рh  ցուցանիշը` 7,2 – 8,0, ինչը ցույց է տալիս սերմնահեղուկի հիմնային ռեակցիան,
• Էյակուլատը պղտոր է, սակայն լորձ պետք է չպարունակի։

Մանրադիտակային հետազոտության նորման

Մակրոսկոպիկ ցուցանիշները որոշվում են նյութի արտաքին զննման ժամանակ։ Հետազոտության մանրադիտակային եղանակների օգնությամբ որոշում են նորմալ սպերմագրամայի հետևյալ ցուցանիշները.

• մեկ մլ էյակուլատում պետք է պարունակվի առնվազն 20 մլն սերմնաբջիջ, ընդ որում, ստացված նյութում պետք է լինի առնվազն 40 մլն արական սեռական բջիջ,
• ակտիվ շարժուն պետք է լինի առնվազն քառորդ մասը (25%) ,
• անշարժ սերմնաբջիջները պետք է լինեն կեսից քիչ (50% և քիչ),
• ագլյուտինացիա և ագրեգացիա (սոսնձում և մեծ կուտակումների առաջացում) պետք է չլինեն,
• լեյկոցիտների նորման` 1 մլն-ից ոչ ավելի,
• նորմալ սպերմատոզոիդները պետք է կազմեն բոլոր բջիջների կեսից ավելին (50%),
• գլխիկի նորմալ կառուցվածքով  (մորֆոլոգիայով) սերմնաբջիջները կազմում են   30%-ից ավելին,
• էյակուլատում պետք է լինի սպերմատոգենեզի 2-4% բջիջ  (սեռական բջիջների ոչ հասուն նախնիները)։

Եթե հետազոտության բոլոր ցուցանիշները համապատասխանում են ռեֆերենտ արժեքներին, էյակուլատի այդպիսի վիճակը կոչում են «նորմոսպերմիա» կամ «նորմոզոոսպերմիա» տերմինով։

Օլիգոզոոսպերմիայի դեպքում սերմնաբջիջների կոնցենտրացիան ցածր է ռեֆերենտային մակարդակից։

Ասթենոզոոսպերմիայի դեպքում սերմնաբջիջների շարժունակությունը ցածր է ռեֆերենտային մակարդակից։

Տերատոզոոսպերմիայի դեպքում ձևաբանորեն նորմալ սերմնաբջիջների տոկոսը ցածր է ռեֆերենտային մակարդակից։

Ազոոսպերմիա՝ էյակուլատում սերմնաբջիջների բացակայություն։

Ասպերմիա՝ էյակուլատում ո՛չ միայն սերմնաբջիջների, այլ նաև սպերմատոգենեզի ոչ հասուն բջիջների բացակայություն։

Էյակուլատում սերմնաբջիջների քանակի նվազման գլխավոր պատճառներն են.

• էնդոկրին խանգարումները (շաքարային դիաբետ, մակերիկամների և վահանաձև գեղձի դիսֆունկցիա, սեռական գեղձերի թերզարգացում, հիպոթալամոհիպոֆիզար կարգավորման խանգարում),
• միզասեռական օրգանների հիվանդություններ (վարիկոցելե, օրխիտ, պրոստատիտ, սեռական օրգանների վնասվածքներ),
• գենետիկ խանգարումներ (օրինակ` Կլայնֆելտերի համախտանիշ),
• թույների ազդեցություն  (ալկոհոլ, հորմոններ, քնաբեր միջոցներ),
• տենդային վիճակ,
• բարձր արտաքին ջերմաստիճան։

Սերմնաբջիջների ցածր շարժունակության պատճառներն են.

• սեղմող սպիտակեղենի կրում,
• ծխախոտ և ալկոհոլիզմ,
• ավիտամինոզ,
• սթրեսներ,
• քսուկների օգտագործում,
• նստակյաց աշխատանք,
• էլեկտրամագնիսական ալիքներ և իոնիզացնող ճառագայթում,
• հակաբիոտիկներով բուժում:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ